Geyser Risks: શિયાળામાં મોટા ભાગના લોકો ગરમ પાણીથી જ સ્નાન કરે છે. મોટાભાગના પરિવારો પાણી ગરમ કરવા માટે ઇલેક્ટ્રિક અથવા ગેસ ગીઝરનો ઉપયોગ કરે છે. શિયાળામાં ઘણી વખત ઇલેક્ટ્રિક અને ગેસ ગીઝરના વિસ્ફોટ અથવા ગેસ લીકેજ અથવા વીજળી પડવાથી લોકોના મૃત્યુના અહેવાલો છે. આવી જ ઘટના 5 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ આગ્રામાં પણ બની હતી.
આગરાના શાહગંજ પોલીસ સ્ટેશનના કમલા ખાન દરગાહ વિસ્તારમાં એક ઘરમાં ગેસ ગીઝરના વિસ્ફોટને કારણે એટલો જોરદાર વિસ્ફોટ થયો કે, ઘરની છત ઉડી ગઈ. આ પછી, આખું ઘર પડી ગયું, જેમાં કરીમ, ગઝાલા અને 4 વર્ષની પુત્રી સફિયા દટાઈ ગયા. આજુબાજુના લોકોએ ત્રણેયને કાટમાળમાંથી બહાર કાઢી હોસ્પિટલમાં ખસેડ્યા હતા.
ત્રણેયની હાલત નાજુક છે. આ પહેલા પણ ઘણી વખત આવી ઘટનાઓ બની છે. આવી સ્થિતિમાં એ જાણવું જરૂરી છે કે, બાથરૂમમાં ગેસ ગીઝર કેવી રીતે ખતરનાક બની જાય છે? ઇલેક્ટ્રિક અથવા ગેસ ગીઝર કેવી રીતે ફૂટે છે? તેઓ મૃત્યુનું કારણ કેવી રીતે બને છે?
આ પણ વાંચો : Explained: ડચ નિષ્ણાતે તુર્કીના ભૂકંપની 3 દિવસ અગાઉ આગાહી કરી હતી, જાણો શું કહ્યું
જો તમે પણ તમારા બાથરૂમમાં ગેસ ગીઝર લગાવ્યું છે, તો થોડી પણ બેદરકારી ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે એલપીજી ગેસ પર ચાલતા ગીઝરમાં થયેલા વિસ્ફોટમાં સિલિન્ડર પડેલું હોવાનું જાણવા મળે છે. વાસ્તવમાં જો LPG સિલિન્ડરનો ઉપયોગ નીચે પડીને કરવામાં આવે તો તેમાં ગેસનું દબાણ ઘણું વધી જાય છે. તેનાથી સિલિન્ડર ફાટવાનું જોખમ વધી જાય છે.
બીજી તરફ જો તમે બાથરૂમની અંદર ગેસ સિલિન્ડર રાખ્યું હોય તો ગેસ લીક થાય તો વિસ્ફોટ થઈ શકે છે. બીજી તરફ, જો ઈલેક્ટ્રિક ગીઝરને લાંબા સમય સુધી ખુલ્લું રાખવામાં આવે તો બોઈલર પર દબાણ વધવા લાગે છે અને એક મર્યાદા પછી તે ફૂટે છે. જો બોઈલર કોપરનું ન હોય તો વિસ્ફોટની શક્યતા વધી જાય છે.
કેવી રીતે ગેસ ગીઝર જીવન લે છે
ગેસ ગીઝર કાર્બન મોનોક્સાઇડ ઉત્પન્ન કરે છે. જો બાથરૂમમાં વેન્ટિલેશનની યોગ્ય વ્યવસ્થા ન હોય તો નહાતી વ્યક્તિનો ગૂંગળામણ થઈ શકે છે. તે મરી પણ શકે છે. વાસ્તવમાં, ગેસ ગીઝર ચલાવવાથી અને તેમાંથી ઉત્પન્ન થતો કાર્બન મોનોક્સાઇડ ગેસ શરીરમાં પહોંચીને લાલ રક્તકણોને નુકસાન પહોંચાડે છે.
તેના કારણે હિમોગ્લોબિન પરમાણુ બ્લોક થઈ જાય છે અને શરીરમાં ઓક્સિજનનો પ્રવાહ પ્રભાવિત થાય છે. જેના કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, નર્વસનેસ, માથાનો દુખાવો, વિચારવાની ક્ષમતામાં ઘટાડો જેવી સમસ્યાઓ થવા લાગે છે. જો આ સ્થિતિ લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે તો લોકો બેભાન થઈ જાય છે અને મૃત્યુ થાય છે.
ઇલેક્ટ્રિક ગીઝર કેવી રીતે મારે છે
ઈલેક્ટ્રિક ગીઝરનું બોઈલર તાંબાનું બનેલું ન હોય અથવા સતત ચાલવાને કારણે પ્રેશર વધવાથી સ્નાન કરતી વ્યક્તિ જો વિસ્ફોટ થાય તો તેને વીજ કરંટ લાગી શકે છે. જેના કારણે તેનું મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે. બીજી તરફ ગીઝરને સતત ચાલુ રાખવામાં આવે તો પાણી સતત ગરમ થવાને કારણે લીકેજની સમસ્યા શરૂ થાય છે. આનાથી પણ ઈલેક્ટ્રિકશન થઈ શકે છે અને તે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. આ સિવાય ગીઝરમાં શોર્ટ સર્કિટ થાય તો પણ વિસ્ફોટ થઈ શકે છે. આનું કારણ જૂની કોઇલ, રસ્ટિંગ પણ હોઈ શકે છે.
સ્વચાલિત હીટ સેન્સરની નિષ્ફળતા વિસ્ફોટનું જોખમ વધારે છે. ગયા વર્ષે ઑક્ટોબરમાં, તેલંગાણાના હૈદરાબાદમાં ઇલેક્ટ્રિક ગીઝર ફાટતાં વીજ કરંટ લાગવાથી ડૉક્ટર દંપતી નિસારુદ્દીન અને ઉમ્મી મોહિમિન સાયમાના મૃત્યુનો મામલો સામે આવ્યો હતો. જણાવી દઈએ કે જે જગ્યાએ ખારા પાણીનો સપ્લાય છે ત્યાં શોર્ટ સર્કિટની શક્યતા વધુ છે.
તકેદારી જ સલામતીની ગેરંટી છે
જો તમારા ઘરમાં પણ ગીઝરનો ઉપયોગ થતો હોય તો કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. ઈલેક્ટ્રિક ગીઝરનો ઉપયોગ કરતા પહેલા ચેક કરો કે વાયરિંગ કોઈપણ જગ્યાએથી ખુલ્લું નથી કે ફાટ્યું નથી. ગીઝરમાં કોઈ લીકેજ છે કે કેમ તે તપાસવા માટે પણ તપાસો અથવા એન્જિનિયરને ફોન કરો. ઇલેક્ટ્રિક ગીઝરનો ઉપયોગ શરૂ કરતા પહેલા, તેની કોઇલ તપાસો કે તેમાં કોઈ કાટ નથી. ઉપયોગ કર્યા પછી તરત જ ગીઝરને બંધ કરી દો.
ગેસ ગીઝરના કિસ્સામાં, કોઈપણ સંજોગોમાં નીચે પડેલા એલપીજી સિલિન્ડરનો ઉપયોગ કરશો નહીં. જો ગેસ લીક થવાની ગંધ આવે તો તરત જ રેગ્યુલેટરમાંથી ગેસ પુરવઠો બંધ કરો. બાથરૂમમાં ઉભા રહીને ગરમ પાણી ખેંચવા કરતાં ડોલમાં પાણી ભરતી વખતે બાથરૂમનો દરવાજો ખુલ્લો રાખવો વધુ સારું છે. બાથરૂમમાં વેન્ટિલેશનની સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ. વચ્ચે ગેસની પાઈપ ચેક કરતા રહો. બંને ગીઝર કરતાં સોલાર ગીઝરનો ઉપયોગ કરવો વધુ સારું છે.
